adminCHÁO ẤU TẨU – ĐỘC DƯỢC NƠI MIỀN BIÊN CƯƠNG
Cháo ấu tẩu – món ăn được ví như “độc dược” nhưng đã gắn bó với cuộc sống của bao thế hệ người dân vùng cao. Cháo ấu tẩu được làm từ nguyên liệu “độc dược” đó chính là củ ấu tẩu nhưng qua quá trình chế biến kỳ công của người vùng cao, món ăn này đã trở thành đặc sản hấp dẫn du khách với hương vị rất riêng không nơi nào có.
Củ ấu tẩu còn có tên gọi là ô đầu hay phụ tử, thường mọc ở vùng núi cao, khí hậu lạnh. Theo y học, ấu tẩu có vị cay tê, tính nóng nên chữa bệnh rất tốt. Từ lâu người Mông đã dùng củ ấu tẩu ngâm để xoa bóp chân khi đau nhức hoặc chữa cảm gió rất hiệu quả.
Củ ấu tẩu bản chất rất độc nhưng qua quá trình sơ chế kỳ công bằng bí quyết riêng giúp làm giảm độc tính, người Hà Giang đã tạo nên một món ăn thơm ngon, bổ dưỡng “trứ danh”.
Để chế biến củ ấu tẩu thành món ăn rất công phu và mất nhiều thời gian. Người ta thường ngâm ấu tẩu trong nước vo gạo một đêm, sau đó rửa sạch, ninh cho đến khi mềm, bở tơi thành thứ bột sền sệt. Bột củ ấu tẩu được nấu lẫn với gạo tẻ và nước hầm xương từ chân giò lợn, thêm tí gạo nếp cho đặc sánh, dậy mùi thơm. Để cháo nhừ và sánh nhuyễn, người ta đun cháo trên lửa nhỏ liu riu, lúc nào cũng bốc hơi lục sục.
Để biết cháo đã ăn được hay chưa, người nấu sẽ nếm thử một lượng nhỏ, nếu cảm nhận đầu lưỡi tê cứng… thì có nghĩa là ấu tẩu chưa hết độc, chưa thể ăn. Chỉ khi không thấy tê đầu lưỡi tức là cháo chín, có thể thưởng thức.
Cháo ấu tẩu được ăn kèm thịt nạc băm, cho thêm quả trứng gà cùng với ớt, tiêu, hành, rau mùi và tía tô để tăng thêm hương vị. Vị đắng hòa cùng miếng ấu tẩu bùi, dẻo, quyện với cái ngọt của nước xương ninh và thơm ngậy của trứng đọng lại thành hương thơm, vị ngọt ngào trong cổ, tạo cảm giác lạ miệng và hấp dẫn.
Cháo ấu tẩu có cả bốn mùa nhưng đặc biệt chỉ bán vào buổi tối. Bởi lẽ theo kinh nghiệm lâu năm của những người dân ở đây cháo có tác dụng tốt nhất qua giấc ngủ đêm. Với nhiều người dân ở thị xã vùng cao này cháo ấu tẩu là món ăn đêm thường nhật
